103 lata temu, w dniach 12-25 sierpnia 1920 r. rozegrała się bitwa warszawska – wielkie zwycięstwo Wojska Polskiego, które było przełomowym momentem wojny polsko-bolszewickiej.
Pierwszy etap walk polsko-bolszewickich miał miejsce już w 1919 roku. W kwietniu 1920 roku rząd polski zawarł porozumienie z ukraińskim przywódcą Semenem Petlurą – strona polska uznała rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej, podpisano również wspólną konwencję wojskową. Popierając powstanie niepodległej Ukrainy chciano utworzyć bufor pomiędzy Polską a Rosją Sowiecką. W skutek umowy 7 maja 1920 r. siły polsko-ukraińskie wkroczyły do Kijowa. Wobec tego Armia Czerwona rozpoczęła wielką ofensywę, co zmusiło polskie siły do odwrotu. Jedynym sposobem na powstrzymanie naporu nieprzyjaciela było doprowadzenie do wielkiej bitwy.
Marszałek Józef Piłsudski już w pierwszej połowie lipca planował przeprowadzenie stosownej operacji w rejonie Narwi i Bugu. Jednakże szybszy i bardziej dramatyczny odwrót polskich wojsk wymusił wybranie nowej lokalizacji.
Kluczowa bitwa rozegrała się więc na przedpolach Warszawy. Operacja składała się z trzech skoordynowanych faz: obrony na linii Wieprza, Wkry i Narwi – co stanowiło rodzaj działań wstępnych; rozstrzygającej ofensywy znad Wieprza (na północ, na skrzydło sił bolszewickich) oraz wyparcia Armii Czerwonej za Narew, pościgu, osaczenia i rozbicia armii Tuchaczewskiego. Bitwa zakończyła się wielkim zwycięstwem Wojska Polskiego i odmieniła bieg wojny zmuszając Armię Czerwoną do odwrotu. Kolejne polskie zwycięstwa zagwarantowały Polsce niepodległość i umożliwiły zawarcie traktatu pokojowego z Rosją Sowiecką zabezpieczając wschodnie granice państwa polskiego aż do 1939 roku.
Zdaniem brytyjskiego polityka i dyplomaty Edgara D’Abernon bitwa warszawska była jedną z osiemnastu przełomowych bitew w historii świata.
Grafika w tle ©Źródło: commons.wikimedia.org Bitwa warszawska – piechota polska w tyralierze; autor: NN; licencja: domena publiczna / public domain
