105 lata temu, po latach zaborów Polska odzyskała niepodległość.
Podejmowano wiele walk i prób o odzyskanie niepodległości, w naszej pamięci szczególnie zapisały się powstanie listopadowe 1830-1831 oraz styczniowe 1863-1864. Jednak dopiero trwająca ponad 4 lata Wielka Wojna na tyle osłabiła zaborców, że marzenie kilku pokoleń Polaków o wolności mogło się spełnić. W 1917 roku wybuchła rewolucja w Rosji, praktycznie powodując wyłączenie jej z wojny. Niemcy i Austro-Węgry po latach prowadzenia wojny z Ententą były również osłabione, widoczne były oznaki ich bliskiej klęski. Taki obrót spraw spowodował, że na przełomie października i listopada 1918 roku sytuacja międzynarodowa dla Polaków stała się wyjątkowo korzystna.
Wobec takiego rozwoju sytuacji, różne polskie grupy polityczne przystąpiły do przejmowania władzy na ziemiach polskich zajmowanych dotąd przez Niemcy i Austro-Węgry. 31 października 1918 r. w Krakowie władzę przejęła Polska Komisja Likwidacyjna pod przywództwem Wincentego Witosa, zaś w nocy z 6 na 7 listopada w Lublinie powołano Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej, na czele którego stanął Ignacy Daszyński. Działająca w Warszawie od września 1917 r., powołana przez państwa centrale (Niemcy oraz Austro-Węgry) Rada Regencyjna, powoli traciła znaczenie.
10 listopada do Warszawy przybył, uwolniony z Magdeburga Józef Piłsudski. 11 listopada Rada Regencyjna przekazała mu władzę wojskową, zaś rząd Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej oddał się do jego dyspozycji. Ten dzień stał się umowną datą odzyskania przez Polskę niepodległości.
Na młode państwo polskie czekało jednak szereg wyzwań. Należało zjednoczyć ziemie wchodzące dotąd w skład trzech zaborców – Rosji, Austro-Węgier i Niemiec, przeprowadzić unifikację systemu administracyjnego, prawnego i monetarnego. Ważna stała się także walka o nowe granice Polski…
Zdjęcie w tle ©Źródło: commons.wikimedia.org Naczelnik Państwa Józef Piłsudski oraz Prezes Rady Ministrów Ignacy Paderewski w drodze do parlamentu, styczeń 1919, autor: NN, licencja: domena publiczna / public domain
