3 maja 1791 roku Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów uchwalił Konstytucję, czyli ustawę zasadniczą regulującą ustrój państwa. Była to jedna z pierwszych konstytucji w nowożytnym świecie – druga w Europie (po konstytucji korsykańskiej) i trzecia na świecie (po amerykańskiej). Wyprzedziła o kilka miesięcy konstytucję francuską z 3 września 1791 roku.
Konstytucja 3 maja wprowadzała szereg nowoczesnych zmian ustrojowych, m.in. trójpodział władzy, monarchię dziedziczną, opiekę prawną nad chłopami i mieszczaństwem oraz znosiła liberum veto. Konstytucja obowiązywała tylko przez rok, została obalona przez armię rosyjską wraz z konfederacją targowicką w wyniku przegranej wojny polsko-rosyjskiej (zwanej też wojną w obronie Konstytucji 3 maja).
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1919 roku Sejm uchwalił Święto Narodowe 3 maja. W okresie PRL zabroniono jego obchodzenia. Święto przywrócono w III RP w 1990 roku.
Niech nam żyje 3 Maj!
Grafika w tle ©Źródło: commons.wikimedia.org Obraz „Konstytucja 3 Maja 1791 roku” (1891; olej na płótnie); autor: Jan Matejko (1838–1893); licencja: domena publiczna / public domain
