Powstanie Jednostki
Jednostka Strzelecka 1313 oficjalnie powstała w 2009 roku, jako oddział terenowy Związku Strzeleckiego „Strzelec” Organizacji Społeczno-Wychowawczej (ZS “Strzelec” OSW). Jednakże grupa aktywnie trenujących studentów zawiązała już w roku akademickim 2007-2008. Dzięki inspiracji ze strony płk (r.) prof. AON dr hab. Józefa Marczaka postanowiono zacząć działać w sposób bardziej zorganizowany, mający na celu nie tyle wspólne spędzanie czasu na poligonie przy Akademii Obrony Narodowej (AON), ile szkolenie mogące pomóc w rozwoju osobistym i przygotowaniu do ewentualnej przyszłej służby na rzecz Ojczyzny.
Jednostka Strzelecka 1313 w zamyśle miała stać się jednostką kadrową dla Związku. Część wyszkolonych w Akademii strzelców mogłoby wykorzystać zdobyte know-how dla wsparcia istniejących JS lub zakładania nowych. W takim wypadku JS 1313 lub najbliższa terenowa jednostka strzelecka, mogłaby zaoferować wsparcie szkoleniowe, szczególnie na etapie początkowym działalności nowych JS.
Strzelcy z JS 1313 wśród uczestników uroczystości z okazji 100-lecia Związku Strzeleckiego w Pałacu Prezydenckim w obecności Rektora-Komendanta AON gen. dyw. Romualda Ratajczaka. Pierwszy z lewej stoi ówczesny dowódca JS 1313 Michał Andrzejewski. Drugi od lewej, wymieniający uścisk dłoni z min. Władysławem Stasiakiem stoi jego przyszły następca na tym stanowisku: Zbigniew Kowalski.
Koncepcja organizacyjna
Tworząc Jednostkę zdecydowano się na oparcie jej na dwóch komponentach: JS 1313 miała powstać jako jednostka terenowa (oddział terenowy) ZS „Strzelec” OSW działająca na terenie Warszawy. Jednocześnie w AON zarejestrowano Koło Naukowe „Strzelec” (następnie przekształcone w organizację studencko-doktorancką) działającą na podstawie ustawy o szkolnictwie wyższym. Było to swoiste „zakotwiczenie” Jednostki Strzeleckiej w AON. Ochotnik wstępujący w szeregi Jednostki Strzeleckiej składałby deklarację członkowską do zarejestrowanego stowarzyszenia o charakterze ogólnopolskim, jednocześnie podczas trwania studiów będąc członkiem organizacji studenckiej. Zaletą tego rozwiązania było to, że zakończenie studiów a wraz z nimi, członkostwa w organizacji studenckiej, nie oznaczało jednocześnie zakończenia działalności w JS 1313.
Uroczystości 100-lecia Związku Strzeleckiego w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.
Jednostka Strzelecka 1313 AON-Warszawa została powołana Rozkazem Organizacyjnym Komendanta Głównego ZS „Strzelec” OSW mł. insp. ZS prof. Janusza CISKA z dn. 3 maja 2009. Numer taktyczny został nadany dla uczczenia gen. Sławomira Petelickiego. Trzynastka była jego ulubioną liczbą, którą wielokrotnie wybierał na datę dla ważnych wydarzeń. Inspiracją dla nas było to, że gen. Sławomir Petelicki wraz ze swoją nowo powstałą jednostką również działał na terenie Akademii Obrony Narodowej, dzięki przychylności ówczesnego Rektora-Komendanta, gen. Tadeusza Jemioło, kwaterując swoich żołnierzy na terenie internatu AON, jeszcze zanim zdołał uzyskać obecną siedzibę GROM-u. Zainteresowanych odsyłamy do książki: Grom: Siła i Honor. Z generałem Sławomirem Petelickim rozmawia Michał Komar, wyd. Literackie, Kraków 2009.
„Rodzicami chrzestnymi” JS 1313 zostali: prodziekan ds. studenckich Wydziału Bezpieczeństwa Narodowego AON dr Marlena Karnowska-Werner i płk (r.) prof. AON dr hab. Józef Marczak. Jednocześnie na uczelni zarejestrowane zostało Koło Naukowe „Strzelec”, w którym znaleźli się wszyscy strzelcy naszej JS będący studentami AON, co wówczas stanowiło 100% składu założycielskiego.
Odznaka rozpoznawcza Jednostki Strzeleckiej 1313 używana od 3 marca 2017 r., nawiązująca do przedwojennego Orła Strzeleckiego.
Lata 2009-2016
Pierwszym dowódcą został druż. ZS Michał Andrzejewski. Początek działalności naszej JS to trening żołnierskich umiejętności, prowadzony jednak głównie „przez cywili dla cywili”. Jednakże prowadzony w takiej formie przyniósł dobre rezultaty. Istotne było odbycie szkolenia unitarnego w 1 Warszawskiej Brygadzie Pancernej w Wesołej, zorganizowane dzięki wsparciu prof. AON płk dr hab. Juliusza Tyma (późniejszego opiekuna naszej JS), które pozwoliło Jednostce zgranie pododdziału i zdobycie przez strzelców podstaw żołnierskiego rzemiosła. W 2010 r. JS 1313 zyskała patrona – gen. Emila Fieldorfa „Nila”, barwy i odznakę rozpoznawczą, a także dewizę: Pro Patria Semper.
W kwietniu 2010 Jednostka przeszła swój „chrzest bojowy” – służbę na Krakowskim Przedmieściu w zabezpieczeniu obchodów żałobnych po Katastrofie Smoleńskiej oraz asysty honorowe w pogrzebach Ofiar. Zadania te wymagały hartu ducha i ciała. Służby trwały nawet 20 godzin dziennie przez prawie półtora miesiąca. Po zakończeniu służby przy Pałacu Prezydenckim, w krótkim odstępie czasu, wzięliśmy udział w likwidowaniu skutków letniej powodzi na południu Polski. Oba te wydarzenia zintegrowały naszą Jednostkę, która okazała się zdolna do skutecznego działania nie tylko w ramach szkolenia, lecz także wsparcia społeczeństwa w nagłych wydarzeniach.
W latach 2012-2014 ważnym wydarzeniem dla naszej JS stał się powrót szkolenia wojskowego dla studentów w okresie wakacyjnym. Studenci, chcący przystąpić do programu i odbyć szkolenie w ramach Narodowych Sił Rezerwowych (NSR) w Zegrzu, szkolili się podczas roku akademickiego w jednej z dwóch organizacji studenckich: JS 1313 lub w Studenckiej Akademii Polowej. Nie wiązało się to jednak z koniecznością bycia członkiem którejkolwiek z nich. Nasza jednostka otrzymała zadanie prowadzenia szkolenia dla tych ochotników m.in. w zakresie topografii czy pomocy medycznej. Trenująca wraz z nami grupa liczyła w 2014 roku ok. 130 osób. Spośród strzelców naszej JS szkolenie w Zegrzu w ramach służby przygotowawczej NSR odbyło z kolei 25 osób.
Nowy pododdział i własne stowarzyszenie
W 2015 roku dzięki zaangażowania Dyrektora Centrum Zarządzania Kryzysowego w Pułtusku dr Roberta Dynaka, pełniącego jednocześnie funkcję wykładowcy na Wydziale Bezpieczeństwa Narodowego (WBN) AON, możliwe stało się utworzenie pododdziału JS 1313 w Pułtusku, opartego m.in. o uczniów klas mundurowych, członków Klubu Walki (KW) „Semiramida” oraz Związkowego Klubu Strzeleckiego (ZKS). Możliwość pracy z licealistami stała się nowym doświadczeniem dla naszej JS przyzwyczajonej do pracy ze studentami.
Podczas organizowanych w Pułtusku ćwiczeń w latach 2015 i 2016, wspartych przez wszystkie służby powiatowe, Wojskowa Komendę Uzupełnień (WKU) w Wyszkowie oraz jednostki wojskowe (m.in. 2 Mazowiecki Pułk Saperów, 2. Inowrocławski Pułk Inżynieryjny, 22. Wojskowy Ośrodek Kartograficzny w Komorowie, Wojskowe Centrum Łączności i Informatyki w Zegrzu) wzięły udział pododdziały JS 1313 z AON i Pułtuska, dzięki czemu każdy turnus liczył ok. setki uczestników. 2 marca 2016 Jednostka Strzelecka 1313 uzyskała wpis do Krajowego Rejestru Sądowego, stając się samodzielnym stowarzyszeniem.
Cyfrowa wersja odznaki rozpoznawczej Jednostki Strzeleckiej 1313, używanej w latach 2009-2017. Biało-czerwona tarcza z Orłem Akademii Obrony Narodowej w Warszawie, z symbolizującą Strzelca literą “S” oraz mottem: “Pro Patria Semper” – Dla Ojczyzny Zawsze. Do 2014 roku naszywka z odznaką rozpoznawczą wykorzystywała zielony wieniec laurowy
Lista naborów JS 1313
Historia Jednostki Strzeleckiej 1313, to przede wszystkim historia kolejnych roczników naborów. Od spotkań dla ochotników, poprzez pierwszy poligon, gdzie nieumundurowani jeszcze ochotnicy czołgają się przez poligonowe wydmy, cały rok uporczywych ćwiczeń z taktyki, łączności, ratownictwa medycznego, wiedzy o broni i amunicji oraz musztry, zwieńczoną złożeniem przyrzeczenia strzeleckiego.
Z listą dotychczasowych naborów można się zapoznać tutaj.
Lista dowódców Jednostki Strzeleckiej 1313 wg. lat sprawowania funkcji.